sobota, 1 października 2016

Sois calme et conjugue les verbes du 1er groupe

We francuskim możemy wyodrębnić trzy grupy czasowników, co jest niezwykle pomocne przy ich koniugacji. 

W I grupie znajdują się wyłącznie czasowniki zakończone na -er. Jest to grupa czasowników regularnych, tak że ich odmiana nie należy do nazbyt trudnych: wystarczy odrzucić charakterystyczną końcówkę -er i zastąpić ją inną odpowiednią oraz stałą dla każdej osoby. Żeby wszystko stało się jasne, przyjrzyjmy się odmianie czasownika parler:

je parle                   nous parlons

tu parles                 vous parlez
il (elle) parle           ils (elles) parlent

Uwaga! Wymawiamy tylko końcówki w I i II osobie l. mnogiej, czyli -ons [ą] i  -ez [e]! Pozostałe są nieme! 

D'autres exemples ? Voilà : brûler, fumer, aimer, détester, jouer, regarder, donner, demander...

Istnieją jednak pewne wyjątki, ale bez obaw, 
jak wiadomo —  tylko potwierdzają regułę ;) 

Oj, tak, tu się zaczyna zabawa... 3:)

Totalnym wyjątkiem jest czasownik aller, który odmieniamy w następujący sposób: 

je vais                nous allons

tu vas                 vous allez
il (elle) va           ils (elles) vont


Jest ich nieco więcej, rzecz jasna, ale zwracam uwagę na akurat ten czasownik, ponieważ jest jednym z ważniejszych, a także podstawowych czasowników. Służy np. jako czasownik posiłkowy przy tworzeniu czasu przyszłego bliższego. 

Inne odstępstwa są związane z zabiegami czysto kosmetycznymi. 

W czasownikach zakończonych na -ger, -cer zmiana zachodzi w I os. l. mn. Przykłady: corriger i remplacer. O jakich zmianach mowa? 

nous corrigeons    
nous remplaçons

Jeśli chodzi o końcówkę -ger, pojawia się literka e, która zmiękcza g. Inaczej zapis nie oddawałby wymowy /nu koriżą/. 
         
nous corrigons /nu korigą/

Z kolei w przypadku końcówki -cer Francuzi wykazali się większą dozą inwencji twórczej i nigdzie nie wstawiają literki e, tylko nieznany j. polskiemu znak diakrytyczny, tzw. cedyllę (można ją porównać do naszych ogonków). Robi to samo, co e i pojawia się z tych samych powodów. 
        
nous remplacons  /nu rąplaką/
nous remplaçons /nu rąplasą/

D'autres exemples : bouger, change, voyager, partager...

Kiedy czasownik kończy się na -eter, -eler podwajamy literkę t lub l w osobach, których końcówki są nieme. Przykłady: jeter, appeler

je jette                   nous jetons
tu jettes                 vous jetez
il (elle) jette           ils (elles) jettent

j'appelle                 nous appelons

tu appelles             vous appelez
il (elle) appelle       ils (elles) appellent

Czasowniki z akcentami (plus acheter) — w ich przypadku w osobach, których końcówki są nieme, akcent nad drugim od końca é zmienia się z é na è (w czasowniku acheter drugie e przechodzi w è). Przykład: espérer.

j'espère                     nous espérons
tu espères                 vous espérez
il (elle) espère           ils (elles) espèrent 


D'autres exemples : interpréter, énumérer, répéter... 

Ostatni wyjątek: czasowniki zakończone na -yer. W osobach, których końcówki są nieme, y zastępujemy i. Np.: balayer.

je balaie                   nous balayons
tu balaies                 vous balayez
il (elle) balaie           ils (elles) balaient 

Les mots compliqués : 

compliqué / compliquée - skomplikowany, trudny /skomplikowana, trudna
brûler - palić, spalić, spalać 
fumer - dymić; zapalać
corriger - poprawiać 
remplacer - zastępować 
bouger - ruszać 
partager -dzielić 
espérer - mieć nadzieję 
énumérer - wyliczać 
interpréter -interpretować 
balayer - zamiatać 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz